Funkcje podstawowe

Schemat przeróbki zasilacza ATX na modelarski

Widoczny po prawej schemat prezentuje modyfikacje niezbędne do uzyskania podstawowej funckjonalności zasilacza. Ich realizacje opisujemy szczegółowo poniżej. Schemat nie obejmuje opcjonalnego obiążenia wyjścia 5V, które opiszemy w następnej części.

Remote Sensing

Pierwszą czynnością będzie obsłużenie sygnału Remote Sensing. Jest to brązowy przewód wchodzący do pinu 11 wtyczki do płyty głównej. Służy on do monitorowania napięcia +3.3V i jeśli pozostawimy go nie podłączonym, może to spowodować, że układ zabezpieczający wbudowany w zasilacz uzna to za awarię i spowoduje wyłączenie zasilacza. Dlatego przewód ten należy zewrzeć z przewodem monitorowanym, czyli z pomarańczowym przewodem +3.3V wchodzącym do pinu 11. W tym celu obcinamy obydwa przewody pozostawiając jedynie kilka centymetrów, lutujemy je ze sobą i izolujemy połączenie taśmą izolacyjną.

Zdarza się, że przewód Remote Sensing jest takiego samego koloru jak +3.3V. Nie stanowi to w praktyce problemu, ponieważ i tak musimy połączyć ze sobą obydwa przewody wchodzące do pinu 11 i nie jest nam potrzebna wiedza który jest który.

Jeśli nasz zasilacz ma tylko jeden przewód przy pinie 11, to znaczy że nie ma funkcji Remote Sensing i nie musimy nic robić.

Wyłącznik

Niezbędnym elementem zasilacza jest wyłącznik. Aby go zamontować potrzebny nam będzie przełącznik dwupozycyjny (on/off), który możemy nabyć w dowolnym sklepie elektrycznym. Należy wybrać przełącznik do montażu w okrągłym (a nie prostokątnym) otworze, bo znacznie łatwiej będzie go zamontować.

Znajdujemy zielony przewód i lutujemy go do jednego pinu przełącznika a następnie masę (przewód czarny) do drugiego pinu. Jeśli nasz przełącznik ma trzy piny to zazwyczaj należy wykorzystać dwa sąsiednie piny, ale lepiej się co do tego upewnić, badając wcześniej wyłącznik miernikiem uniwersalnym.

Po podłączeniu wyłącznika możemy spróbować, czy nasz zasilacz się włącza. Należy przy tym zachować szczególną ostrożność! Włączenie się zasilacza najłatwiej poznać po tym, czy pracuje wentylator.

Sygnalizacja stanu zasilacza

Zasilacz oferuje dwa sygnały informacyjne, które po podłączeniu do diod LED możemy wykorzystać do sygnalizacji stanu zasilacza. Są to Stand By, który sygnalizuje, że zasilacz jest gotowy do pracy oraz Power OK informujący o poprawnej pracy urządzenia. Sygnał Stand By podłączymy do diody czerwonej (D1 na schemacie), sygnał Power OK do zielonej (D2).

Aby zapewnić właściwe warunki pracy diod LED zastosujemy włączone szeregowo rezystory, których opór wyliczymy korzystając z prawa Ohma.

Spadek napięcia przy przewodzeniu dla czerwonej diody LED wynosi około 1.5V, prąd nie powinien przekroczyć 20mA. Sygnał Stand By, stanowiący zasilanie diody, to napięcie 5V. Rezystor dobierzemy tak, aby prąd płynący przez diodę był równy mniej więcej połowie prądu maksymalnego, czyli 20mA / 2 = 10mA = 0.01 A.

Z prawa Ohma:

R = (Uz – Ud) / Id

czyli

R1 = (5V – 1.5V) / 0.01A = 350Ω

Użyjemy dostępnego w handlu rezystora 330Ω.

Spadek napięcia przy przewodzeniu dla zielonej diody LED wynosi około 3V, prąd maksymalny taki sam jak dla czerwonej. W tym wypadku opór potrzebnego rezystora wyniesie więc:

R2 = (5V – 3V) / 0.01A = 200Ω

Użyjemy dostępnego w handlu rezystora 220Ω

Potrzebne nam zatem będą :

  • diody LED: czerwona i zielona
  • oprawki na diody (2 szt)
  • rezystory: 330Ω i 220Ω
  • płytka montażowa – najlepiej zakupić jest najmniejszą uniwersalną płytkę montażową.

Wszystkie elementy do nabycia w sklepie elektronicznym.

Teraz należy dopasować diody i rezystory do układu ścieżek na zakupionej płytce tak, aby zamontować je zgodnie ze schematem, czyli:

  • Stand By do anody (+) diody D1, katoda (-) diody poprzez rezystor R1 do masy.
  • Power OK do anody diody D2, katoda diody poprzez rezystor R2 do masy.

Do płytki musimy zatem doprowadzić przewody: Stand By (fioletowy), Power OK(szary) oraz masę (czarny).

Wskazówka: anodę i katodę diody można zazwyczaj rozpoznać po długości: anoda (+) to dłuższa z końcówek diody, katoda (-) to krótsza.

Po wykonaniu połączenia testujemy:

  • przy podłączeniu zasilania powinna się świecić doda D1 (czerwona), sygnalizująca stan Stand By
  • po włączeniu zasilacza włącznikiem powinna zaświecić się dodatkowo dioda D2 (zielona), sygnalizująca stan Power OK

Wyprowadzenie napięcia

Następnym krokiem będzie wyprowadzenie napięcia 12V, 5V i 3.3V. W tym celu potrzebne nam będą trzy pary gniazd bananowych, w każdej parze jedno czerwone i jedno czarne.

Znajdujemy dwa przewody +3.3V (pomarańczowe) i lutujemy obydwa do czerwonego gniazda z pierwszej pary. Następnie wybieramy dwa czarne przewody masy i lutujemy obydwa do czarnego gniazda pierwszej pary. Analogicznie dwa czerwone +5V lutujemy do czerwonego gniazda drugiej pary, dwa czarne do czarnego. Wreszcie dwa żółte +12V lutujemy do czerwonego gniazda trzeciej pary, kolejne dwa czarne do czarnego.

Stosujemy po dwa przewody, ponieważ może przez nie płynąc prąd nawet do 10A. Dla takiego natężenia zalecane jest stosowanie przewodów o przekroju co najmniej 1.5 mm. Ponieważ przewody w zasilaczu bywają cieńsze, dla pewności łączymy je parami. Można ich zastosować nawet więcej, o ile mamy je dostępne w zasilaczu, na pewno w niczym to nie zaszkodzi.

<< >>